Οι ελληνικές τράπεζες θα μπορούσαν να οδηγήσουν την ευάλωτη χώρα στην καταστροφή, εκτιμά ο επικεφαλής οικονομολόγος της KPMG, Bill Robinson, σε άρθρο του στην ιστοσελίδα City.
Όταν ξέσπασε η κρίση της ευρωζώνης πριν από πέντε χρόνια, ήταν μία κρίση εμπιστοσύνης για την ικανότητα των χωρών της περιφέρειας (Ελλάδα, Ισπανία, Πορτογαλία) να αποπληρώσει το χρέος που διογκώθηκε από τα υψηλά κυβερνητικά ελλείμματα.
Αυτές οι χώρες, εξηγεί ο οικονομολόγος της KPMG, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, έχουν έκτοτε περιορίσει τα ελλείμματά τους και ύστερα από την επανεκλογή του Τσίπρα, η Ελλάδα είναι πιθανό να συνεχίσει τον δρόμο της δημοσιονομικής πειθαρχίας και των μεταρρυθμίσεων με βάση το τρίτο πρόγραμμα στήριξης. Επομένως γιατί επανήλθε η κρίση και γιατί τώρα παίρνει την μορφή μιας ελληνικής τραπεζικής κρίσης που δεν έχει ακόμη επιλυθεί;
Η σύντομη απάντηση είναι "διότι το νόμισμα της Ελλάδας είναι το ευρώ". Κανονικά, μια οικονομία που αντιμετωπίζει προβλήματα, ενδέχεται να βιώσει φυγή κεφαλαίων που συνήθως οδηγεί, αργά ή γρήγορα, σε μια κατάρρευση του
νομίσματος. Υπήρξαν πολλές τέτοιες κρίσεις στη Λατινική Αμερική τα τελευταία χρόνια. Μια υποχώρηση του νομίσματος εκτελεί δύο σημαντικούς ρόλους: περιορίζει την φυγή κεφαλαίων και αποκαθιστά την ανταγωνιστικότητα.
Η λύση δεν είναι διαθέσιμη στην Ελλάδα. Η φυγή κεφαλαίων από την Ελλάδα –πολύ συχνά σε άλλες χώρες της ευρωζώνης- δεν επηρεάζουν το ελληνικό νόμισμα με τον τρόπο που επηρέασε η φυγή κεφαλαίων από την Αργεντινή ή το Μεξικό ή την Βραζιλία, τα νομίσματά τους στο παρελθόν.
Αλλά οι Έλληνες πολίτες με τραπεζικούς λογαριασμούς σε ευρώ, ανησυχούν ακόμη ότι τα assets τους δεν είναι απολύτως ασφαλή, ακόμη και μετά από το τρίτο πρόγραμμα διάσωσης. Η απειλή του Grexit δεν έχει φύγει, εκτιμά ο Robinson.
"Μπορεί να ξυπνήσουν ένα πρωί και να ανακαλύψουν ότι η κυβέρνηση έχει περάσει ένα νομοσχέδιο που μετατρέπει τα assets τους που είναι σε ευρώ, σε assets σε δραχμή, η αξία των οποίων υποχωρεί καθώς η δραχμή υποτιμάται έναντι όλων των άλλων νομισμάτων", αναφέρεται στο δημοσίευμα.
Άλλη μια ρεαλιστική ανησυχία είναι ότι οι Έλληνες πολίτες θα υποστούν κούρεμα –προκειμένου να μειωθούν οι υποχρεώσεις των τραπεζών, στο πλαίσιο ενός προγράμματος για τη διάσωση τραπεζών (ακόμη δεν υπάρχουν επαρκείς λεπτομέρειες για το πώς θα διεξαχθεί η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών των 25 δισ. ευρώ).
Αυτοί οι φόβοι είναι ο βασικός λόγος γιατί μια σημαντική μορφή φυγής κεφαλαίων στην Ελλάδα, είναι η εκταμίευση του ρευστού των Ελλήνων από τους τραπεζικούς τους λογαριασμούς. Όταν η κρίση ξέσπασε το 2010, οι ελληνικές τραπεζικές καταθέσεις υποχώρησαν κατά το ένα τρίτο στα επόμενα δ.υο χρόνια. Μια παρόμοια πτώση συνέβη και φέτος.
Ο Robinson εξηγεί ακόμη ότι τα capital controls που επιβλήθηκαν είναι πάρα πολύ επιζήμια για την διεξαγωγή των καθημερινών συναλλαγών. Τα χρήματα είναι το οξυγόνο που τροφοδοτεί κάθε σύγχρονη οικονομία. Εάν απουσιάσει, η οικονομία θα μείνει στάσιμη.
Είναι ακόμη πολύ νωρίς να γνωρίζουμε την ακριβή επίδραση των capital controls στην ελληνική παραγωγή, αλλά υπάρχει πληθώρα ανέκδοτων στοιχείων για τις ημερήσιες συναλλαγές, που έχουν καταστεί αδύνατες εξαιτίας των capital controls.
Η οικονομική συνταγή για την αντιμετώπιση της τραπεζικής κρίσης είναι πολύ γνωστή. Η κεντρική τράπεζα, η οποία σε αυτή την περίπτωση σημαίνει η ΕΚΤ, πρέπει να δανειστεί χωρίς όριο, για να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη. Αλλά δυστυχώς, σε αυτή την μοναδική κρίση, το εύρος της στήριξης που απαιτείται θα μπορούσε να είναι πολύ μεγάλο σε σχέση με οποιαδήποτε τραπεζική κρίση στο παρελθόν. Γιατί; Διότι το φάντασμα του Grexit είναι δύσκολο να ξορκιστεί. ΄
Ελλείψει αληθινής μαζικής υποστήριξης για τις ελληνικές τράπεζες –επαρκής για να ικανοποιήσει την επιθυμία των Ελλήνων πολιτών να κρατήσουν τα μετρητά τους σε ευρώ- τα capital controls θα πρέπει να παραμείνουν στη θέση τους, και η ζημιά στην ελληνική οικονομία θα συνεχίσει. Οι συνέπειες μπορεί να είναι ολέθριες.
Οι ελληνικές τράπεζες αντιμετωπίζουν αυτή τη στιγμή μια κρίση ρευστότητας, η οποία θα επιλυθεί όσο η ΕΚΤ δανείζει χωρίς όριο. Αλλά εάν τα capital controls παραμείνουν, πολλές ελληνικές επιχειρήσεις θα καταρρεύσουν. Τα δάνεια σε αυτές τις επιχειρήσεις είναι ένα σημαντικό μέρος της βάσης των assets του ελληνικού τραπεζικού συστήματος. Η κρίση ρευστότητας θα μετατραπεί σε κρίση αφερεγγυότητας για τις πιο ευάλωτες τράπεζες.
Η ύφεση, οδηγεί στην τραπεζική κατάρρευση, που οδηγεί σε μια ακόμη πιο βαθιά ύφεση: αυτή ήταν η ιστορία της Μεγάλης Ύφεσης στην Αμερική της δεκαετίας του ’30. Το σενάριο θα μπορούσε επίσης να ισχύσει και για τη σύγχρονη Ελλάδα πολύ εύκολα. Ο μόνος σίγουρος τρόπος για να αποφευχθεί αυτή η έκβαση, είναι να παρασχεθεί στήριξη για τις ελληνικές τράπεζες σε μια πραγματικά μεγάλη κλίμακα, και να αρθούν τα capital controls.
Η ΕΚΤ πρέπει να είναι προετοιμασμένη να χρηματοδοτήσει την επιθυμία των Ελλήνων πολιτών να διατηρήσουν τα ευρώ τους σε μετρητά μέχρι να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη. "Μπορεί να είναι δαπανηρό. Αλλά το κόστος της εναλλακτικής είναι πολύ μεγάλο.
capital.gr
